*امام جعفر صادق(ع) منادی وحدت
“پسر وهب” می‌گويد به امام جعفر صادق (ع) گفتم: ما با برادران اهل سنت از خويشاوندان و معاشران خود چگونه رفتار كنيم؟
فرمود: به امامان خودتان كه از آنان پيروى مى‌كنيد بنگريد پس هر طور با آنان برخورد مى‌كنند شما هم همان‌گونه عمل كنيد.
بعد فرمود: به‌خدا قسم پيشوايان شما از بيماران آنان عيادت مى‌كنند، و در تشييع جنازه آنان حاضر مى‌شوند، به نفع آنان و عليه آنان شهادت مى‌دهند و امانت را به آنان بر مى‌گردانند. (وسائل الشيعه،جلد 8،صفحه 399)
شرکت در اجتماع
امام صادق (ع)دوست نداشت كه شيعيان، ديگر برادران ديني خود را كه اكثريت جامعه را تشكيل مي دادند، ترك گفته و منزوي شوند؛ زيرا در اين صورت، زيان فراوان بر آنان وارد مي شد. از جمله شناخته بودن نزد مردم و پيدايش نفرت بين گروه هاي مختلف جامعه را مي توان نمونه هايي از زيان هاي انزواي شيعيان دانست.
از آن گذشته، هم نشيني با اهل سنّت، زمينه‌ی پذيرش حقايق و آگاه شدن آنان به فضايل اهل بيت (ع) را به همراه داشت. امام صادق (ع)با دانشمندان اهل سنّت روابط نيكي داشتند و جز در موارد بسيار ضروري در برابر آنان موضع نمي گرفتند.
امام در روايتي طولاني، سفارش هايي به شيعيان مي فرمايد و از “عبدالاعلي” يكي از ياران نزديك خود مي خواهند كه سفارش هايش را به مردم برساند.ازجمله مي فرمايد:
اي عبدالاعلي، به شيعيان ما سلام برسان و به آنها بگو خداي رحمت كند بنده اي را كه دوستي مردم را به سوي خود جلب كند. احاديثي را به آنان بگوييد كه مي شناسند و آنچه را نمي پسندند، از آنها بپوشانيد.( ترجمه اصول كافى، ج 3، ص 315)
توصيه به ترك اعمال تنش‌زا توسط اصحاب
امام صادق (ع)دوست داشت شيعيان و به ويژه بزرگان شيعه در جامعه از جايگاه اجتماعي والايي برخوردار باشند و به دليل برخي اقدامات (هرچند حلال) شخصيّت خود را خدشه دار نسازند.
در اين زمينه، روايت هاي زيادي وارد شده است.براي مثال، امام صادق (ع)مي فرمايد:"اي گروه شيعيان! شما منسوب به ما هستيد. پس براي ما زينت باشيد و هرگز براي ما عيب و نقص به شمار نياييد."( محمدباقر مجلسى، مشكوة الانوار، ص 67)
ارتباط امام با همه گروه ها
سيره امام صادق (ع)بر آن بود كه با مسلمانان، بدون توجه به فرقه و مذهبشان در ارتباط باشد. در اين باره، نيز روايت هاي بسياري وجود دارد.
“ابوجعفر محمدبن معروف هلالي “مي گويد: در 128 سالگي به حيره (مكاني نزديك كوفه) رفتم و در هنگام خلافت سفاح به حضور امام صادق (ع)رسيدم. مردم سه روز پي در پي نزد ايشان ازدحام كردند و من نتوانستم به محضر آن حضرت برسم. در روز چهارم كه مقداري اطراف امام خلوت شده بود مرا ديدند. و نزد خود فرا خواندند و به سمت مرقد اميرالمؤمنين علي (ع)رفتند. من نيز از او پيروي كردم.( دلائل الامامة، ص 115)
“اسماعيل بن مهران “مي گويد: نزد ابوعبدالله امام صادق (ع)بودم. سپس با او وداع كردم. آن سال به حج آمده بودم. چون خارج شدم، برگشتم تا سؤالي بپرسم. منزل او را پر از مردم ديدم.( الدمعة الساكبة، ج 6 ، ص 391)
“محمد بن سنان” مي گويد: “مفضل بن عمر” گفت كه من روزي به هنگام عصر در مسجد پيامبر بين قبر و منبر نشسته بودم كه “ابن ابي العوجاء” وارد شد.
با او در زمينه مسائل اعتقادي به بحث پرداختم و افكار شرك آلود او مرا به شدّت ناراحت ساخت؛ به او گفتم: اي دشمن خدا! آيا در دين خدا الحاد و كفر پيشه كرده اي؟ و باري تعالي را كه خالق توست، انكار نموده اي؟
ابن ابي العوجاء پاسخ داد: اي شخص! اگر اهل كلام هستي با تو سخن گفتيم. پس اگر دليلي بياوري، از تو پيروي مي كنيم و اگر اهل كلام نيستي، پس سخني براي تو نيست. اگر تو از ياران جعفر بن محمّد هستي كه او چنين با ما سخن نمي گويد و با ما به اين صورت مجادله نمي كند. او سخنان بيشتري از آنچه تو شنيدي مي شنود، ولي در خطاب او “فحش” نيست و در جواب ما تعدي نمي كند. همانا او بردبار و عاقل و باوقار است و بدخلقي بر او عارض نمي شود.( بحارالانوار، ج 3، ص 57)
از اين حديث برمي آيد كه امام صادق (ع)رفتار محترمانه اي با مخالفان داشته و در مناظره و بحث، هيچ گاه موازين اخلاقي را فراموش نمي كرد.
منبع: کتاب سيره امام صادق (ع) در برخورد با اهل سنت- سعيد بابائى؛ [براى] مركز پژوهش هاى اسلامى صدا و سيما
** شعر
*معجزه‌ی عشق
قاصدک چرخ زنان از تو خبر آورده
با خودش شیشه ی عطری ز سفر آورده
آمده تا دلمان را پر امید کند
همه را با خبر از آمدن عید کند
فقط از معجزه ی عشق تـو بر می آید
شب به پایان نرسیده است سحر می آید
مکه با آمدنت حرمت بسیار گرفت
ماه از محضرتان رخصت دیدار گرفت
سال ها پیش تر از آمدنت هم بودی
علت خلق بنی آدم و عالم بودی
سر بلندیم بگوییم مسلمان توایم
عجمی زاده و پشت سر سلمان توایم
می نویسم دل خود را برکاتی بفرست
می برم نام محمد صلواتی بفرست
“صابر خراسانی”
** انوارصبح صادق
چون از افق برآید، انوار صبح صادق
در پاى سبزه بنشین، با همدمى موافق
شد موسم بهاران ،پر لاله كوهساران
بستان پر از ریاحین، صحرا پر از شقایق
بلبل كه در غم گل، مى كرد بى قرارى
شكر خدا كه معشوق، آمد به كام عاشق
یك سو نشسته خسرو ،در بزمگاه شیرین
یك سو نهاده عذرا ،سر در كنار وامق
ابر بهار گسترد، دیباى سبز در باغ
باد از شكوفه افكند، بر روى آب قایق
بر آستان معشوق، تسلیم شو كه آن جا
صاحب دلان نهادند، پا بر سر علایق
شد وقت آن كه خوانند، حمد و ثناى معبود
شد گاه آن كه نالند، در پیشگاه خالق
از بوستان احمد، بگذر كه بلبل آن جا
بر شاخ گل سراید، وصف جمال صادق
“قاسم رسا”
** پیامک
نور عترت آمد از آیینه ام
کیست در غار حرای سینه ام
رگ رگم پیغام احمد می دهد
سینه ام بوی محمد می دهد
میلاد پیامبر اکرم و امام صادق (ع) تهنیت باد
*
صادق که اساس دین ازاو شد معمور
بودند ملایک پی امرش مامور
میلاد ششمین اختر تابناك آسمان ولایت و نبی اكرم نور هدایت مبارك باد
*
ای ششم پیشوای اهل ولا
خلق را رهبری به دین هدی
پای تا سر خدانمایی تو
هم ز سر تا بپای صدق و صفا
*
دلم به یاد تو امشب لبالب از شور است
تو کیستی که حریمت چو کعبه مشهور است؟
*
ماه فرو ماند از جمال محمد
سرو نباشد به اعتدال محمد
قدر فلك را كمال و منزلتى نیست
در نظر قدر با كمال محمد
*
حق چو دید آن نور مطلق در حضور
آفرید از نور او صد بحر نور
آفرینش را جز او مقصود نیست
پاک دامن تر زاو موجود نیست
*
ای چراغ دانشت گیتی فروز
تا قیامت پیشتاز علم روز
آفرینش را کتاب ناطقی
اهل بینش را امامِ صادقی
معارف سیما
